بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه:
این روزها در جراید و مطبوعات بازار تهمت و آبروریزی چنان داغ شده که گاهی افراد با دریدن پرده های حیا به حریم شخصی افراد وارد شده و مسائلی را به دروغ و احیاناً راست بیان می کنند.با راه اندازی سایت های مختلف اینترنتی این بازار ریزش آبروی مسلمان، جنبه جهانی یافته و شنوندگان و غیبت از مرز یک مجلس غیبت یا محله فراتر رفته و بقول خودشان به دهکده جهانی رسیده است.
آنچه که امروز در مطبوعات و رسانه های دیگر به تاراج رفته و گاه به حراج عمومی گذاشته شده، آبروی مسلمان و مؤمن است. شاید نگاهی هر چند گذرا به دیدگاه قرآنی و فرمایشات معصومین (ع) بعنوان قرآنهای ناطق بتواند جامعه ما را تا حدودی نسبت به این مهّم حساس نموده و حجم این گناه را کاهش دهد. براستی در شرع مقدس اسلام، عِرض و آبروی مؤمن چقدر ارزش دارد؟ تقدّس آن در چه رتبه ای است؟
تقدّس آبروی مؤمن در قرآن
نگاهی به قرآن کریم بعنوان حبل الله که از آسمان به زمین نازل شده و موجب اتصال فرش به عرش گشته، نشان می دهد که آبروی مؤمن از چنان تقدّسی برخوردار است که اسلام عزیز به کسانی که این حریم را رعایت نکنند، هشدار و عذاب الیم را به آنان وعده داده است.
در رسیدگی به کار ناشایست زنا حضور چهار شاهد ضروری است (نساء/۱۵ )
کسانی که نتوانند چهار شاهد برای ادعای وقوع عمل خلاف عفت ارائه کنند یا تعداد شاهدان به چهار نفر نرسد، بدلیل آبروریزی از مسلمان به سه کیفر شدید جسمی، اجتماعی و معنوی محکوم می شوند.
“والذین یرمون المحصنات ثم لم یأتوا بِاربَعهِ شهداءَ فاجلدوهم ثمانینَ جَلدَهَ و لاتقبّلوا لهم شهادَهً ابداً و اولئک هُمُ الفاسقون” (نور/ آیه ۴ )
“و آنان که به زنان با عفت و مؤمنه نسبت زنا دهند و آنگاه چهار شاهد عادل نیاورند، آنان را به هشتاد تازیانه کیفر دهید و دیگر هرگز شهادت آنان را نپذیرید که مردمی فاسق و نادرستند”
ملاحظه می شود که در این آیه شریفه حریم آبروی مردم چنان مقدس شمرده که تجاوز کنندگان به این حریم که از اقامه چهار شاهد ناتوان گشته اند، به هشتاد تازیانه بعنوان حد قذف محکوم شده و در ادامه آن به محرومیت از یک حق اجتماعی یعنی شهادت دادن و شاهد بودن برای همیشه اشاره و در آخر صراحتاً آنان را فاسق نامیده است.
اگر مردی به زن خود تهمت زنا دهد و کسی جز خود او شاهد نباشد، ابتدا باید مرد چهار بار سوگند یاد کند که در ادعای خویش راستگو بوده و برای بار پنجم بگوید: لعنت خدا بر من باد اگر من دروغ بگویم. پس از این سوگند و لعان چنانچه زن ادعای شوهر را بپذیرد حکم زنای محصنه بر او جاری می شود و اگر نپذیرد به همین قرار باید چهار بارسوگند یاد کند که ادعای مرد دروغ است و بار پنجم بگوید که غضب خدا بر او باد اگر شوهرش راست بگوید . در اینجا این زن و مرد از هم جدا شده و نوعی طلاق است. (اشاره به آیه ۵ تا ۹ سوره نور)
گناهانی همچون غیبت، تهمت، سوء ظن، نمّامی و سخن چینی که در قرآن کریم تقبیح شده و نیز گناهانی همچون تجسس که ابزار اصلی آن گناهان است و در سوره های مختلف قرآنی بدان اشاره شده و در سوره حجرات به آن تصریح شده، همگی بیانگر تقدس بی نظیر آبروی مؤمن در نظر خدای متعال است.
تأکید بر حُسن ظّن و توجیه کار مسلمان به نیکی بجای سوء تعبیر نیز نشانی بر تقدس آبروی مؤمن است. آیات افک که ماجرای تهمت منافقین به یکی از همسران پیامبر (ص) را در سوره نور بیان می کند، نشانی بارز از لزوم اشاعه فرهنگ حُسن ظن در میان مردم است.
قرآن کریم می فرماید: ” آیا سزاوار نبود که با شنیدن چنین تهمت ها از جانب منافقان شما نسبت به خودتان حسن ظن داشتید و می گفتید: این دروغی آشکار است” چرا منافقان بر دعوی خود چهار شاهد افاقه نکردند، حال که چنین نکرده اند، آنان نزد خداوند، دروغگو هستند” (سوره نور آیات ۱۱ تا ۱۹ ) خداوند متعال پس از این ماجرا افک به همه ی مؤمنان نصیحت می کند که هرگز این موضوع در جامعه اسلامی تکرار نشود. “یعظَکَم اللهَ اَن تعودوا لِمِثلِهِ ابداً اِن کنتُم مؤمنین”
نگاهی به فرامین معصومین (ع)
نگاهی یه سخنان معصومین بزرگوار بعنوان مفسران قرآن و مسئولان تبیین این کتاب مقدس و بررسی سیره آن بزرگواران نیز، ضرورت پاسداشت حرمت آبروی مؤمن را روشن می سازد. در نگاه معصومین بزرگوار آبروی مؤمن در اوج تقدّس واقع شده و همتراز با کعبه و حرم امن الهی تلقی شده است. “عرضُ المؤمِنِ کالکَعبهِ”
حفظ آبروی مؤمن نیز از اسباب ورود به بهشت شمرده شده است. رسول اکرم (ص) می فرماید: ” مَن رَدَّ عَن عِرضِ اَخیه المُسلِم و حَبَت لهُ الجَنَّهَ البتَهً” هرکس آبروی برادر مسلمان خود را حفظ کند، البته بهشت بر او واجب می گردد. (بحارالانوار / ج ۷۲ / ص ۲۵۴ )
غیبت نیز بعنوان یک آبروریزی تقبیح شده است. “والغیبَهُ تناوُلُ العرض” غیبت و پشت سر گویی تجاوز به آبروی مسلمان است. در روایات معصومین بزرگوار اسباب حفظ آبرو نیز اعلام شده و انفاق مال و صیانت از آبروی مردم بعنوان وسیله حفظ آبروی مؤمن قلمداد گردیده است.
مرحوم شیخ احسان بخشی رستمی در کتاب ارزنده خویش که در ۳۰ مجلد به چاپ رسیده و بنام “آثار الصادقین” نامگذاری و بعنوان یکی از معاجم حدیثی شیعه تلقی می شود، ۵۱ حدیث به تعداد رکعات نماز واجب و مستحب در باب لزوم حفظ عِرض و آبروی مسلمین نقل کرده است. که خوانندگان فهیم را به مطالعه جلد ۱۲ و صفحات ۵۳۲ تا ۵۴۲ ارجاع می دهیم.
نتیجه گیری
حال که آبروریزی مسلمانان آنهمه عقوبت داشته و حفظ آبروی مسلمان اینهمه تقدس دارد بیاییم این کعبه مقدس آبروی مسلمان را همچون کعبه و بیت الله الحرام مقدس بدانیم.
- اگر کعبه مقدس است، پس آبروی مؤمن نیز مقدس است.
- اگر به کعبه بدون احرام وارد نمی شویم به حریم آبروی مردم بدون علم و اطلاع وارد نشویم.
- اگر کعبه حرم امن الهی است اجازه دهیم آبروی مردم هم حریم امن مردم باشد.
- و راهش آن است که آبروی مردم را همچون آبروی خویش بدانیم و حتی در هنگام کمک به فقرا جانب احتیاط و حفظ شأن و آبروی آنان را بکنیم.
به امید تقدس آبروی همه مؤمنین و مؤمنات
با تشکر از مقاله بسیار عالی شما. امیدوارم که شاهد تحلیل های بیشتری در زمینه مسایل سیاسی رور و مشکلات مبتلا به جامعه باشیم.